Najemca , czyli osoba, która bierze od kogoś lokal w najem, ma szereg praw, umożliwiających mu swobodne korzystanie z wynajmowanej przestrzeni, ale musi się liczyć także z koniecznością wypełnienia pewnych obowiązków. Lekceważenie ich stanowi podstawę do wypowiedzenia umowy najmu, dlatego konieczne jest, by zdawać sobie sprawę z przepisów regulujących stosunki między lokatorem a wynajmującym. Z jakich powinności musi wywiązać się najemca i czego może żądać od właściciela lokalu?

Jakie prawa ma najemca?

Podstawowym, dość oczywistym prawem najemcy jest możliwość korzystania z wynajętego mu lokalu. Musi użytkować go zgodnie z umową, a jeśli nie określa ona szczegółów w tym względzie – zgodnie z jego przeznaczeniem. Właściciel ma jednak prawo zawrzeć w umowie dodatkowe obostrzenie dotyczące korzystania z lokalu, na przykład zabronić prowadzenia w nim działalności gospodarczej czy trzymania zwierząt. Ważne jest też, że to najemca musi użytkować dane mieszkanie, zabronione jest podnajmowanie go innej osobie oraz darmowe jego użyczanie.

Najemca ma również prawo do wprowadzania w wynajmowanym lokalu ulepszeń, jednak musi mieć na to zgodę właściciela. Jeśli podczas trwania umowy najmu w lokalu wystąpi usterka, która ograniczy czy utrudni użytkowanie lokalu, lokator ma również prawo żądać obniżenia czynszu za czas, w którym ona występowała, a jeśli właściciel nie usunie wady, może wypowiedzieć umowę. Prawem najemcy jest również ubieganie się o zwrot poniesionych kosztów związanych z mieszkaniem w innym miejscu, jeśli właściciel nie udostępnił mu lokalu w umówionym terminie.

Do czego zobowiązany jest najemca?

Obowiązkiem najemcy jest oczywiście korzystanie z lokalu jedynie w sposób określony w umowie lub, jeśli umowa nie wskazuje sposobu użytkowania, zgodny z jego przeznaczeniem. Musi on także uiszczać czynsz w terminie ustalonym z właścicielem oraz opłacać wszystkie koszty związane z użytkowaniem lokalu, np. rachunki za prąd, wodę, gaz. Jego powinnością jest również wykonywanie drobnych napraw, jak chociażby wymiana przepalonych żarówek, oraz naprawa lub wymiana wszystkich sprzętów, które zostały zniszczone z jego winy. Nie jest on jednak zobowiązany do ponoszenia kosztów za zniszczenia związane ze zwykłą eksploatacją lokalu – na przykład ślady użytkowania na dywanie.

Najemca musi również utrzymywać lokal we właściwym stanie technicznym i higieniczno-sanitarnym oraz pozostawić go w stanie nie gorszym niż zastany w momencie podpisania umowy. Warto wiedzieć, że podczas trwania umowy najmu właściciel nie ma prawa wejść do lokalu bez żadnych podstaw, lecz jeśli jest to z jakiegoś powodu konieczne, a najemcy nie ma w lokalu lub nie chce wpuścić wynajmującego, ma prawo pojawić się w nim w towarzystwie policjanta, strażnika miejskiego lub strażaka.