Po śmierci spadkobiercy często toczą się spory o spadek. Wiele osób jest przekonanych, że w jego składzie znajdują się takie rzeczy jak samochody, domy, mieszkania czy pieniądze. Jednak w świetle prawa, poza składnikami materialnymi, każdy spadek obejmuje również liczne prawa, a niekiedy też i obowiązki, w tym długi, pożyczki, należności i różnego rodzaju zobowiązania. Warto zatem poznać wszelkie informacje dotyczące spadku, aby wiedzieć, co dokładnie podlega dziedziczeniu i co wchodzi w skład spadku oraz jak postępować będąc spadkobiercą.

Czym jest spadek – definicja

Spadek to w świetle prawa i wedle ogólnie przyjętej definicji wszystkie prawa i obowiązki majątkowe, które przechodzą w chwili śmierci na spadkobierców w wyniku dziedziczenia. Mogą to być zarówno aktywa, jak i pasywa. Dla uściślenia – aktywa to składniki majątkowe, które powiększają wartość spadku, natomiast pasywa sprawiają, że ulega on zmniejszeniu.

Cechy, które musi spełnić dana rzecz, aby wchodzić w skład spadku

Aby konkretna rzecz wchodziła w skład spadku, powinna spełniać cztery cechy. Przede wszystkim musi być prawem lub obowiązkiem o charakterze cywilnoprawnym, a także musi mieć charakter majątkowy. Ponadto nie może mieć ścisłego związku ze zmarłą osobą i nie może przechodzić na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są spadkobiercami. Bardzo ważną kwestią, o której warto pamiętać, jest fakt, że w skład spadku nie wchodzą jedynie przedmioty czy rzeczy materialne, ale także prawa. Zatem można do nich zaliczyć aktywa takie jak nieruchomości, samochody czy pieniądze, a także prawo do pobierania nadpłaty podatku czy też autorskie prawa majątkowe. Dodatkowo w świetle prawa, w składzie spadku mogą być również zawarte pasywa – zarówno długi związane z niezapłaceniem umów czy faktur, jak i zobowiązania podatkowe czy koszty pogrzebu spadkodawcy. Natomiast wśród praw i obowiązków, które nie wchodzą w skład spadku, są te z nich, które są ściśle związane z osobą zmarłą. Mowa chociażby o prawie dożywocia czy prawie do alimentów.

Aktywa i pasywa, które wchodzą w skład spadku

W skład spadku wchodzą prawo własności rzeczy ruchomych i nieruchomości, prawo udziału we współwłasności, służebności gruntowe, hipoteka i zastaw, roszczenie o wykup, windykacyjne i o naprawienie szkody majątkowej, użytkowanie wieczyste, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu, prawa i obowiązki związane ze stosunkiem sąsiedztwa. Ponadto w skład spadku wchodzić będą również wierzytelności wynikające ze stosunków umownych, bezpodstawnego wzbogacenia, czynów niedozwolonych, a także autorskie prawa majątkowe wynikające z przepisów o prawie autorskim czy patentowym. Dodatkowo do spadku zalicza się wymagalne wynagrodzenie za pracę zmarłego pracownika, ekwiwalent za niewykorzystany urlop, prawo do odszkodowania pieniężnego z tytułu wypadku przy pracy (jeśli śmierć spadkodawcy była jego konsekwencją) oraz prawo pracownika do nieodpłatnego nabycia akcji. Należy również pamiętać o długach czy prawach wynikających z papierów wartościowych.

Jak wygląda kwestia dziedziczenia długów wchodzących w skład spadku?

Długi spadkowe to kolejne obowiązki spadkobierców, gdyż zgodnie z przepisami dziedziczą oni ułamek każdego przedmiotu, który wchodzi w skład spadku. Zatem spadkobiercy , po przyjęciu spadku, odpowiadają także za spłatę długów pozostawionych po zmarłym. Zwykle wierzyciel domaga się zapłaty od każdego z nich równej części, jednak w dalszej kolejności mogą się oni rozliczać między sobą co do wysokości spłaty długu. Takiej sytuacji można uniknąć tylko i wyłącznie w przypadku zrzeczenia się dziedziczenia czy odrzucenia spadku.