Rozpowszechnianie wizerunku danej osoby utrwalonego na zdjęciu, filmie itp. w przeważającej liczbie przypadków wymaga zgody. Istnieją jednak sytuacje, w których nie jest ona konieczna – na przykład, gdy domniemuje się, że osoba ta zgadza się na upublicznienie swojego wizerunku. Kiedy jednak dokładnie nie musimy mieć pozwolenia na takie działanie?
Zgoda na rozpowszechnianie a przepisy
Przypadki, w których zgoda na rozpowszechnianie wizerunku nie jest konieczna, reguluje art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Mówi on, że nie musimy mieć zgody zainteresowanej osoby tylko w trzech przypadkach – gdy otrzymała ona zapłatę za pozowanie, gdy jest osobą powszechnie znaną utrwaloną podczas wykonywania pełnionych funkcji publicznych lub kiedy wizerunek jest tylko szczegółem całości. Co jednak w praktyce oznaczają te trzy wyjątki?
Zapłata za pozowanie
Jeśli ktoś godzi się na pozowanie i otrzymuje za nie zapłatę, istnieje domniemanie, że zgadza się na publikowanie swojego wizerunku. Nadal jednak nie wolno nam wykorzystywać go niezgodnie z ustaleniami z modelem, a w przypadku braku takich ustaleń – niezgodnie z przyjętym zwyczajem. Dlatego mimo wszystko lepiej zawrzeć precyzyjnie sformułowaną umowę, która określa cel i sposób rozpowszechniania wizerunku, by uniknąć ewentualnych nieporozumień i późniejszych problemów.
Gdy mowa o osobie publicznej
Jak wspominaliśmy, niepotrzebna jest też zgoda na publikację wizerunku osoby powszechnie znanej. Dotyczy to jednak wyłącznie tych sytuacji, w których osoba ta zajmuje się kwestiami związanymi ze swoją publiczną funkcją. Możemy więc opublikować zdjęcie z przemówienia polityka czy sportowca podczas meczu, nie wolno nam jednak w żadnym razie rozpowszechniać np. zdjęcia aktora z urlopu. Ważne jest też to , w jaki sposób wykorzystujemy wizerunek danej osoby publicznej. Możemy bez zgody rozpowszechnić go, jeśli robimy to w celach informacyjnych, jednak cel zarobkowy wymaga już konsultacji z uwiecznioną osobą oraz spisania z nią umowy. Warto wspomnieć, że za człowieka powszechnie znanego może zostać uznana nie tylko gwiazda na skalę krajową lub większą, ale też na przykład lokalny biznesmen czy prezydent miasta.
Wizerunek jako szczegół całości
Zapis dotyczący rozpowszechniania wizerunku jako szczegółu całości ma na celu głównie ułatwienie publikacji materiałów z imprez masowych czy zdjęć krajobrazu, miasta itp. Obejmuje on wszystkie te sytuacje, w których wizerunek danej osoby nie ma większego znaczenia w kompozycji, a jego brak nie miałby znacznego wpływu na całość.